Is-sistema tal-pensjonijiet tal-Gvern ġiet introdotta fl-1979. Din tfasslet b’mod li d-dħul mill-pensjoni li persuna tirċievi maż-żmien tkun ta’ żewġ terzi tal-paga grossa tal-ogħla salarju tas-servizz pubbliku li fl-1979 kien ekwivalenti għal €13,980. L-għan kien li r-relazzjoni taż-żewġ terzi bejn id-dħul tal-pensjoni u l-ogħla salarju tas-servizz pubbliku dejjem tinżamm. Dan ma seħħx. Fil-fatt, bejn l-1979 u l-2004, din relazzjoni taż-żewġ terzi ġiet aġġustata darba biss fl-1987 – minn €13,980 għal €15,727.
Din iż-żieda, f’dak li huwa teknikament magħruf bħala l-limitu massimu tad-Dħul Pensjonabbli li fuqu jiġi kkalkulat id-dħul mill-pensjoni taż-żewġ terzi, żdiedet fuq perjodu ta’ 25 sena b’€72.8 fis-sena – ferm inqas mill-paga nazzjonali medja li seħħet matul l-istess perjodu. Ir-riżultat huwa li persuni li fl-2004 kisbu paga grossa ogħla mid-Dħul Pensjoni massima ta’ €15,727 irċevew dħul ferm aktar baxx tal-pensjoni meta mqabbel ma’ dawk li rtiraw fl-1979 – 54% tar-Rata Medja tal-Irtirar tal-Pensjoni (ir-relazzjoni bejn id-dħul medju tal-pensjoni u l-paga nazzjonali medja) meta mqabbla ma’ 66.7% għal dawk li rtiraw fl-1979 – 54% tar-Rata Medja tal-Irtirar tal-Pensjoni (ir-relazzjoni bejn id-dħul medju tal-pensjoni u l-paga nazzjonali medja) meta mqabbla ma’ 66.7% għal dawk li rtiraw fl-1979.
Din kienet waħda mill-problemi ewlenin li r-riformi tas-sistema tal-pensjonijiet fl-2004 fittxew li jindirizzaw. Ir-riformi introduċew il-mekkaniżmi li ġejjin biex jiżdied id-Dħul Pensjonabbli Massimu kif ġej:
Il-persuni li twieldu bejn l-1952 u l-1961, magħrufa bħala tranżizzjonali, ma kinux esposti għall-piż sħiħ tar-riformi: pereżempju, il-perjodu ta’ akkumulazzjoni żdied minn 30 għal 35 sena, l-età tal-irtirar imqassma, eċċ. Id-Dħul Pensjonabbli Massimu mill-2007 kien permess li jiżdied kull sena mill-Allowance tal-Għoli tal-Ħajja. Illum, id-Dħul Pensjonabbli Massimu għal din il-faxxa ta’ persuni huwa ta’ €19017.37.
Il-persuni li twieldu fl-1962 u wara, magħrufa bħala switchers, kienu esposti wkoll għall-piż sħiħ tar-riformi: pereżempju, il-perjodu ta’ akkumulazzjoni żdied għal 40 sena, (fl-2016 għal 41 sena għal persuni li twieldu fl-1969 u wara), l-età tal-irtirar stabbilita għal 65 sena, eċċ. Id-Dħul Pensjonabbli Massimu kien mill-2011 sal-2013 imsaħħaħ għal €20,970 u wara dan żdied b’formula tal-indiċjar ta’ 70% Wage inflation + 30% Retail inflation. Illum, id-Dħul Pensjonabbli Massimu għal din il-faxxa ta’ persuni huwa ta’ €24,986.
Kif tista’ tara mit-Tabella ta’ hawn taħt jekk titwieled fl-1962 u wara tirċievi l-pensjoni sħiħa taż-żewġ terzi fil-każ li l-paga grossa tiegħek fuq perjodu ta’ 10 snin tkun ta’ medja ta’ €24,986 jew inqas. Tirċievi l-pensjoni massima biss jekk matul il-ħajja tax-xogħol tiegħek ta’ 40 sena (41 sena jekk twelidt fl-1969 u wara) il-kontribuzzjonijiet annwali tiegħek għal perjodu ta’ kwalunkwe 10 snin mill-40 sena (jew 41 sena) jaqbżu d-Dħul Massimu Pensjonabbli.
Jekk se tirtira fl-2020, il-pensjoni massima sħiħa hija taż-żewġ terzi tad-Dħul Pensjonabbli Massimu – li huwa €16,657. Għalhekk, kif tista’ tara minn din it-Tabella, jekk il-paga grossa tiegħek u l-fringe benefits jaqbżu l-livell tad-Dħul Massimu Pensjonabbli ta’ €24,986, aktar ma jkun kbir id-dħul tiegħek waqt l-impjieg, akbar se tkun id-differenza bejn dan id-dħul u l-pensjoni fl-irtirar.
Maximum Pensionable Income | €24,986 | |||
Maximum Annual Pension | €16,657 | |||
Salary | €25,000 | €30,000 | €40,000 | €50,000 |
Pension in proportion to salary | 67% | 56% | 42% | 33% |
F’termini reali dan ifisser li jekk tgawdi salarju gross medju flimkien ma’ fringe benefits ta’ €40,000 fl-aħħar jum tax-xogħol tiegħek, l-għada d-dħul tiegħek jaqa’ għal €16,657 – tnaqqis drastiku fid-dħul tiegħek ta’ €23,343, li jagħtik rata medja ta’ rtirar tal-pensjoni ta’ 42% u mhux 66.7%.
Trid iżżomm f’moħħok fatturi importanti oħra.
Huwa importanti li jekk inti f’pożizzjoni li tagħmel dan, tibda tfaddal għall-irtirar tiegħek f’età bikrija. Huwa importanti wkoll li inti teduka lit-tfal tiegħek sabiex dawn jibdew iġemmgħu għall-irtirar minn kmieni. Innota li jekk iġġemma’ €83 fix-xahar għal 40 sena mill-età ta’ 25 sena, bħala riżultat ta’ rata kumulattiva ta’ mgħax ta’ 2.5%, jagħti lil persuna pakkett ta’ rtirar ta’ €70,000 jew xi ħaġa simili.