Il-Kwiżż tal-Profil tar-Riskju ta’ ĠEMMA
Il-COVID-19 qed ikollu impatt negattiv fuq in-negozji u l-ekonomiji. Għal xi wħud minnkom, din tista’ tkun opportunità – dik li jinvestu f’ishma li qegħdin bi prezz baxx: u kif nisimgħu ħafna drabi: dak li jinżel, xi darba jitla’.
Dawn il-ġranet, mis-settur bankarju sar diffiċli li takkwista mgħax tajjeb fuq il-kontijiet ta’ tfaddil jew ta’ depożitu b’terminu fiss u għalhekk li tinvesti f’ishma llum tista’ tidher bħal għażla attraenti.
Jekk qatt ma investejt f’ishma, it-tim ta’ ĠEMMA jirrakkomanda li taġixxi b’mod kawt. Dawn li ġejjin huma xi suġġerimenti li nissuġġerixxu li għandek tikkunsidra qabel ma twettaq kwalunkwe investiment:
o Tixtrix ishma bl-addoċċ. Tista’ tisma’ lill-ħbieb tiegħek jitkellmu dwar kif is-suq tal-ishma jgħin lill-investituri jagħmlu flus kbar. Inti qatt ma investejt fis-suq, iżda wara li tisma’, tiddeċiedi wkoll li tixtri xi ishma. Tixtrix ishma sempliċiment għax il-ħbieb tiegħek qed jagħmlu u jitkellmu dwarhom. Għandek tinvesti fis-suq tal-ishma biss wara li jkollok l-għarfien bażiku dwaru u skont l-għanijiet finanzjarji tiegħek.
o Kun żgur li teduka lilek innifsek dwar kif jaħdem suq tal-ishma – u mmaniġġja l-punti bażiċi l-ewwel. Xi oqsma importanti li għandek tkun familjari magħhom qabel ma tidħol fis-suq huma:
- Ifhem il-metriċi finanzjarji u d-definizzjonijiet bħall-PE, l-EPS, l-ROE, il-Limitu Massimu tas-Suq, eċċ.
- Metodi Popolari ta’ Għażla ta’ Ishma u ż-Żmien meta, bħal analiżi fundamentali u teknika.
- Il-bażiċi tan-negozju, ir-regoli, il-konformità u t-terminoloġija bħala tipi ta’ ordnijiet tas-suq inklużi: ordnijiet tas-suq, ordni ta’ limitu, ordnijiet ta’ waqfien, ordnijiet ta’ waqfien biex tillimita t-telf, u tipi oħra komuni użati mill-investituri, il-flus tal-marġni meħtieġa jekk trid tinnegozja f’F&O.
- Ikseb xi fehim dwar is-suq u r-relazzjoni tiegħu mal-ekonomija bħar-relazzjoni tas-suq mal-inflazzjoni, il-GDP, id-defiċit fiskali, il-prezzijiet ta’ oġġetti mhux raffinati, il-valuri tal-ewro kontra d-dollaru, is-suq tal-ishma li tiela’ jew li nieżel. In-nies jitilfu l-flus fis-swieq minħabba li huma sempliċi jaqbżu fis-suq mingħajr ma jifhmu ċ-ċikli tas-suq ekonomiku u tal-investiment.
Staqsi lilek innifsek: kemm inti ppreparat biex tagħmel dan l-investiment?
o Jekk inti investitur ġdid, l-akbar żball huwa li tinvesti flus li ma tistax taffordja li titlef. L-investiment fis-suq tal-ishma huwa riskjuż, u dan ifisser li tista’ potenzjalment titlef kollox. Jekk trid tieħu riskju fis-suq tal-ishma, allura investi biss il-fondi (flus) żejda tiegħek li tista’ taffordja li titlef. L-investiment isir biex jiġu ġġenerati aktar flus, iżda ma tinvestix il-fondi ta’ emerġenza kollha tiegħek fis-suq tal-ishma. Għalhekk, jekk dan huwa l-bidu tiegħek fejn se tesperimenta, żomm l-investiment tiegħek żgħir u affordabbli, u qis:
• Kemm għandi żmien?
• Kemm nista’ naffordja li nitlef flusi jekk tiġini ħażin?
• Komdu bir-riskju?
o Jekk tidħol għax-xiri tal-ishma bid-dejn – jekk l-investiment imur ħażin, issa trid tħallas id-dejn u l-imgħax biex tirkupra.
o Studja tajjeb is-settur u l-kumpanija li qed tikkunsidra li tixtri.
o Fittex investimenti li jistgħu jiżdiedu fil-valur – li l-kumpanija li qed tfittex għandha ċansijiet tajbin li terġa’ lura u tirnexxi f’xenarju wara l-COVID-19.
o Issirx rgħib minn investiment għall-ieħor. Jekk tibda tieħu deċiżjonijiet mill-ewwel żomm f’moħħok li inti dilettanti, u li xħin tmur tajjeb darba ma jfissirx li għandek ħakma tas-suq finanzjarju.
o Jekk qed tfittex li tinvesti permezz ta’ pjattaformi online, kun żgur li dawn huma l-ħaġa reali u li huma rreġistrati mal-awtorità regolatorja kompetenti minn fejn qed joperaw. Barra minn hekk, kun żgur li taqra u tifhem sew it-termini tal-użu, u ara li m’hemm xejn moħbi li jista’ jiġik għoli.
o Kun żgur li ma tħallix l-emozzjonijiet tiegħek iħallu impatt fuq l-investiment tiegħek. Eħles miċ-ċiklu tal-biża’ u tar-regħba. Tinvestix f’xi stokk spekulattiv mhux magħruf imħeġġeġ minn qligħ kbir li għamel fil-passat, mingħajr ma tifhem ir-riskju involut li jwasslek li tbati telf. F’suq li mhux qed jaħdem tajjeb (magħruf bl-Ingliż bħala bear market), ikkontrolla l-biża’ tiegħek u tippanikjax tbigħ l-ishma bi prezzijiet l-aktar baxxi.
o Kif tinvesti, it-taħlita tal-assi tiegħek hija l-aktar fattur sinifikanti li jiddetermina r-riżultati li tikseb, inklużi ż-żidiet u t-tnaqqis fil-valur li se tesperjenza. Huwa importanti li inti jkollok it-taħlita t-tajba – għalkemm oqgħod lura minn diversifikazzjoni żejda. L-għażla ta’ taħlita hija mod kif tieħu riskju bejn wieħed u ieħor, skont kemm tixtri assi aktar riskjużi bħal ishma. Aktar ma tieħu r-riskju, aktar jista’ jkun għoli l-qligħ tiegħek, għalkemm m’hemm xejn ċert. Dak hu r-riskju fuq kollox. Biex tiċċekkja t-taħlita l-aktar xierqa għalik u għas-sitwazzjoni tiegħek (spiss imsejħa “profil tar-riskju” tiegħek), niżżel il-Kwiżż tal-Profil tar-Riskju ta’ ĠEMMA minn din il-link.